-
1 aemulor
aemulor ātus, ārī [aemulus], to rival, vie with, emulate, strive to excel: eius instituta: Agamemnonem, N.: studia, L.: virtutes, Ta.—To envy, be jealous of: iis qui, etc.: mecum, L.: inter se, Ta.* * *aemulari, aemulatus sum V DEPape, imitate, emulate; be envious, jealous of, vie with a rival; copy (book) -
2 certō
certō āvī, ātus, āre, freq. [certus], to match, vie with, fight, contend, struggle, combat, do battle: armis cum hoste, an venenis?: pugnis, calcibus: proelio, S.: de salute, Ta.: de ambiguo agro bello, L.: acie, V.: animis iniquis, V.: in Bruti salute certatur: maximā vi certatur, S. — Fig., to contend, struggle, strive: inter se quo iure certarent: in centumvirali iudicio: provocatione, L.: si quid se iudice certes, H.: foro si res certabitur olim, be tried, H.: cui (multae) certandae cum dies advenisset, L.: certata lite deorum Ambracia, the subject of arbitration, O.: quicum omni ratione certandum sit: (carmina) certantia iudice Tarpā, recited in competition, H. — To contend, compete, wrestle, struggle, strive, vie, match: cursu cum aequalibus, S.: si nautae certarent, quis eorum potissimum gubernaret: dic, mecum quo pignore certes (in music), V.: Carmine vilem ob hircum, H.: solus tibi certat Amyntas, is your only rival, V.: Certent et cycnis ululae, V.—With inf: Phoebum superare canendo, V.: aequales certat superare legendo (violas), O.: inter se eruere quercum, V.: praedas certantes agere, with all their might, S.: Avidi gloriae certantes murum petere, striving to outdo one another, S.—Fig., to compete, vie, emulate, rival: Benedictis si certasset, T.: cum civibus de virtute, S.: cum aliorum improbitate: contumaciā adversus nobiles, L.: vobiscum de amore rei p.: virtute oportere, non genere certari.—Poet.: viridique certat Baca Venafro, H.: decerpens Certantem uvam purpurae, H.: (hunc) tergeminis tollere honoribus (i. e. tollendo), H.* * *Icertare, certavi, certatus Vvie (with), contest, contend/struggle (at law/politics), dispute; fight, striveIIcertius, certissime ADVcertainly, definitely, really, for certain/a fact, truly; surely, firmly -
3 cōn-sector
cōn-sector ātus, ārī, dep., to follow eagerly, attend continually, go after: hos, T.: rivulos.—To follow up, persecute, chase, pursue, overtake, hunt: hostīs, Cs.: per castella milites, Ta.: in montibus pecora, L.: alqm clamoribus. — Fig., to pursue eagerly, strive after, follow, emulate, imitate: dolorem ipsum: umbras falsae gloriae: verba. -
4 sector
sector ātus, ārī, dep. freq. [sequor], to follow eagerly, run after, attend, accompany, press upon, follow after, chase, pursue: sectari iussi, to join my train, L.: at sectabantur multi: si conducti sectarentur: Chrysogonum (servi): neque te stipator sectabitur, H.: qui eiusmodi est, ut eum pueri sectentur: Ne scuticā dignum horribili sectere flagello, H.—Of game, to chase, hunt: sectaris apros, V.: leporem, H.—Fig., to follow after, pursue eagerly, search for, hunt: hanc miseram praedam, Cs.: litīs, T.: Nomina tironum, H.: Mitte sectari, quo, etc., H.: virtutes, emulate, Ta.* * *sectari, sectatus sum V DEPfollow continually; pursue; pursue with punishment; hunt out; run after -
5 aemulo
aemulare, aemulavi, aemulatus V TRANSape, imitate, emulate; be envious, jealous of, vie with a rival; copy (book) -
6 aemulor
aemŭlor, ātus, 1, v. dep. [aemulus], to rival, to endeavor to equal or to excel one, to emulate, vie with, in a good and bad sense; hence (as a consequence of this action). to equal one by emulating.I.In a good sense, constr. with acc., v. II.:II.quoniam aemulari non licet, nunc invides,
Plaut. Mil. 3, 2, 26:omnes ejus instituta laudare facilius possunt quam aemulari,
Cic. Fl. 26; Nep. Epam. 5; Liv. 1, 18; cf. Tac. H. 3, 81: Pindarum quisquis studet aemulari, * Hor. C. 4, 2, 1; Quint. 10, 1, 62:severitatem alicujus,
Tac. H. 2, 68:virtutes majorum,
id. Agr. 15 et saep.— Transf. of things:Basilicae uvae Albanum vinum aemulantur,
Plin. 14, 2, 4, § 30.—Prov.:aemulari umbras,
to fight shadows, Prop. 3, 32, 19 (cf. Cic. Att. 15, 20: qui umbras timet).—In a bad sense, to strive after or vie with enviously, to be envious of, be jealous of, zêlotupein; constr. with dat., while in the first signif. down to Quint. with acc.; v. Spald. ad Quint. 10, 1, 122;Rudd. II. p. 151: iis aemulemur, qui ea habent, quae nos habere cupimus,
Cic. Tusc. 1, 19; cf. 4, 26; Just. 6, 9.—Also with cum:ne mecum aemuletur,
Liv. 28, 43:inter se,
Tac. H. 2, 81.—With inf.:aemulabantur corruptissimum quemque pretio inlicere,
Tac. H. 2, 62.—Hence, * aemŭlanter, adv., emulously, Tert. c. Haer. 40. -
7 certo
1.certō, adv., v. certus, adv. A.2.certo, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [cerno], to decide something by a contest (cf. cerno, II. C. b.); hence, to fight, struggle, contend, combat, implying great exertion, and usually a measuring of strength (class. in prose and poetry; most freq. in a trop. signif.; syn.: decerto, contendo).I.Of a physical contest of strength;II.mostly of battle: utrum igitur utilius Fabricio... armis cum hoste certare, an venenis?
Cic. Off. 3, 22, 87:adulescentium greges Lacedaemone videmus ipsi incredibili contentione certantis pugnis, calcibus, unguibus, morsu denique,
id. Tusc. 5, 27, 77:manu,
Sall. H. 2, 41, 6 Dietsch:proelio,
id. J. 81, 3:cum Gallis pro salute,
id. ib. 114, 2; cf. Tac. Agr. 5:de ambiguo agro bello,
Liv. 3, 71, 2:de imperio cum populo Romano,
Cic. de Or. 2, 18, 76:de principatu armis,
Tac. H. 2, 47; cf. Suet. Vesp. 5:odiis etiam prope majoribus certarunt quam viribus,
Liv. 21, 1, 3:acie,
Verg. A. 2, 30 et saep.— Impers.: dignus quicum certetur, Pac. ap. Non. p. 473, 16: certatur limine in ipso Ausoniae, Verg. A. 10, 355; 11, 313:die quo Bedriaci certabatur,
Tac. H. 2, 50:quā in parte rex pugnae affuit, ibi aliquamdiu certatum,
Sall. J. 74, 3:in cujus (amnis) transgressu multum certato pervicit Vardanes,
Tac. A. 11, 10; id. H. 4, 61.—Mostly poet. in pass.:certata lite deorum Ambracia (for the possession of which Apollo. Diana, and Hercules contended),
Ov. M. 13, 713:certatus nobis orbis (i. e. de quo certavimus),
Sil. 17, 342; cf. II. infra.—Out of the sphere of milit. operations, to contend, struggle, strive, emulate, vie with: certabant urbem Romam Remoramne vocarent, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 85 Vahl.): haut doctis dictis certantes sed maledictis, Enn. ap. Gell. 20, 10, 4 (Ann. v. 274 ib.):2.minis mecum, minaciis,
Plaut. Truc. 5, 56:malitiā tecum,
id. Pers. 2, 2, 56:benedictis,
Ter. Phorm. prol. 20:certare ingenio, contendere nobilitate,
Lucr. 2, 11:cum aliquo dicacitate,
Cic. Brut. 46, 172:officiis inter se,
id. Fam. 7, 31, 1; cf.:certatum inter collegas maledictis,
Liv. 5, 8, 13; and:eo modo inter se duo imperatores certabant,
Sall. J. 52, 1:cum civibus de virtute,
id. C. 9, 2:pro sua quisque potentia,
id. ib. 38, 3:contumaciā adversus contemnentes humilitatem suam nobiles certavit (Licinius),
Liv. 9, 46, 4: cum usuris fructibus praediorum, to contend against interest ( to strive to pay interest) with the produce of estates, Cic. Cat. 2, 8, 18: cum a Cheruscis Longobardisque pro antiquo decore aut recenti libertate;et contra, augendae dominationi certaretur,
Tac. A. 2, 46:ob hircum,
Hor. A. P. 220:joco,
id. C. 2, 12, 18:mero,
id. ib. 4, 1, 31:animis iniquis,
Verg. A. 10, 7:parsimoniā et vigiliis et labore cum ultimis militum,
Liv. 34, 18, 5:sententiis,
Tac. A. 1, 29 al.:ut si nautae certarent, quis eorum potissimum gubernaret,
Cic. Off. 1, 25, 87:mos gentis est, equitare jaculari cursu cum aequalibus certare,
Sall. J. 6, 1:dic mecum quo pignore certes,
Verg. E. 3, 31:celeri sagittā,
id. A. 5, 485:certemus, spinas animone ego fortius an tu Evellas agro,
Hor. Ep. 1, 14, 4.— Poet., with acc.: hanc rem ( = de hac re), Sedigit. ap. Gell. 15, 24; cf. in pass.:cui (multae) certandae cum dies advenisset,
Liv. 25, 3, 14.—With dat. instead of cum:solus tibi certat Amyntas,
Verg. E. 5, 8; Hor. S. 2, 5, 19; id. Epod. 11, 18; 2, 20; id. C. 2, 6, 15; Verg. E. 8, 55; id. G. 2, 138; Ov. M. 14, 794.—Particularly of judicial disputations, to contend at law:3.inter se,
Cic. Verr. 2, 2, 16, § 39; cf. id. ib. 2, 2, 13, §32: in centumvirali judicio,
id. de Or. 1, 39, 177:si a duumviris provocarit, provocatione certato,
Liv. 1, 26, 6:si quid se judice certes,
Hor. S. 2, 1, 49:foro si res certabitur olim,
id. ib. 2, 5, 27.—With inf. (mostly poet.), to strive to do something, to labor, endeavor, struggle earnestly, to exert one ' s self:certantes ad summum succedere honorem,
Lucr. 5, 1123; so,inter se cernere,
id. 5, 394:dimittere se (nubes),
id. 6, 509:populum alium suorum sepelire,
id. 6, 1247:Phoebum superare canendo,
Verg. E. 5, 9:superare,
Ov. M. 5, 394:vincere,
Verg. A. 5, 194:tollere (hunc) tergeminis honoribus,
Hor. C. 1, 1, 8:inter se eruere quercum,
Verg. A. 4, 443:certat quisque evadere,
Curt. 9, 4, 33:frangere fluctus,
Plin. Pan. 81 fin.; Sil. 13, 222; Stat. S. 5, 3, 191. -
8 consector
con-sector, ātus, 1, v. dep., to follow, pursue, strive after eagerly, both in a good and bad sense.I. A.Prop. (rare):B.hos consector, his ultro arrideo,
Ter. Eun. 2, 2, 18:mares, feminas,
Plaut. Mil. 4, 3, 20; cf.:senectam ovium (opp. agnas fastidire),
Plin. 8, 47, 72, § 188:angiporta haec,
Plaut. Ps. 4, 7, 137; cf.rivulos,
Cic. de Or. 2, 27, 117.— More freq. (esp. in Cic.),Trop., to pursue eagerly, to strive after, endeavor to gain; to emulate an example, to imitate, etc.:II.qui non debita consectari soleant, quod debeatur remissuros,
Cic. Att. 13, 23, 3:neque quisquam est, qui dolorem ipsum, quia dolor sit, amet, consectetur, adipisci velit,
id. Fin. 1, 10, 32:omnes umbras etiam falsae gloriae (corresp. with aucupari inanem rumorem),
id. Pis. 24, 57: opes aut potentiam, [p. 428] id. Off. 1, 25, 86:benevolentiam Macedonum largitione,
id. ib. 2, 15, 53; id. Leg. 1, 2, 7:verba,
id. Caecin. 19, 54:ubertatem orationis,
id. Fin. 3, 5, 19:plura (in discourse, opp. comprehendere brevi),
id. de Or. 1, 8, 34; Plin. Pan. 75; id. Ep. 5, 6, 43:ista subtilius (in investigating),
Plin. 2, 52, 53, § 139:insignia ac paene vitiosa imitando,
to imitate, Cic. de Or. 2, 22, 90:vitium de industriā,
id. ib. 3, 11, 41:versus Homeri (Maro),
Gell. 12, 1, 20.—To follow in a hostile manner, to persecule, chase, pursue (most freq. in the histt.):B.quosdam (latrones) consectatus est et confecit,
Cic. Inv. 2, 37, 111:redeuntes equites quos possunt consectantur atque occidunt,
Caes. B. G. 5, 58; 3, 26; 4, 14; Nep. Them. 2, 3; Liv. 43, 10, 7; Vell. 2, 19, 2; Tac. Agr. 16; id. A. 4, 24; id. H. 1, 68.— Of the chase, * Lucr. 5, 965; cf. Liv. 21, 43, 8; 41, 9, 6:Fuflum clamoribus et convitiis et sibilis,
Cic. Att. 2, 18, 1; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 2:victos implacabili odio,
Tac. H. 4, 1.—Trop., of things omnia me mala consectantur, Plaut. Bacch. 5, 1, 7.► In pass.signif.: uxorem tuam a populo lapidibus consectari video (diôkesthai), to be persecuted, Laber. ap. Prisc. p. 793 P. -
9 invidendus
1.in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.I.Lit.A.In gen., i. q. baskainein (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).—With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur;B.poëta jus suum tenuit et dixit audacius,
Cic. Tusc. 3, 9, 20.— Absol.:ne quis malus invidere possit,
produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq. —Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice:II.semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet,
Cic. Planc. 3, 7; cf.:cui nisi invidisset is, etc.,
id. Fam. 5, 21, 2.—Transf.A. (α).With dat. of the person or thing exciting the feeling:(β).malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis,
Plaut. Truc. 4, 2, 30:invident homines maxime paribus aut inferioribus,
Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7:probus invidet nemini,
id. Univ. 3:bonis,
Sall. C. 51, 38:invidet ipsa sibi,
Ov. F. 2, 591:Troasin,
id. H. 13, 137.— Pass. impers.:sibi ne invideatur,
Plaut. Bacch. 3, 6, 15:illi, quibus invidetur,
id. Truc. 4, 2, 32:invidia dicitur... etiam in eo cui invidetur,
Cic. Tusc. 4, 7, 16:si is cui invidetur, et invidet,
Sen. Ep. 84, 11. — Of the thing:eorum commodis,
Plaut. Most. 1, 3, 149:honori,
Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.:virtuti,
id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208:virtuti vestrae,
Sall. C. 58, 21:omnia tunc quibus invideas si lividulus sis,
Juv. 11, 110.—Alicui in aliqua re:(γ).in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc.,
Cic. Fl. 29, 70:in hoc Crasso,
id. de Or. 2, 56, 228.—Alicui with gen. of the thing ( poet.):(δ).neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae,
Hor. S. 2, 6, 84.—Alicui aliqua re:(ε).non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani,
Liv. 2, 40, 11:nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33:nec invidebo vobis hac arte,
Sen. Q. N. 4 praef. §7: qua (ratione) nulli mortalium invideo,
id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.:si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem,
Quint. 9, 3, 11. —With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5. —(ζ).Absol.:(η).qui invident, eorum, etc.,
of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17:qui invidet minor est,
Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188:non equidem invideo,
Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8:invidit Clytie,
id. M. 4, 234.—Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf.(θ).Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse,
Liv. 44, 30, 4 Weissenb.:sibi laudem,
Curt. 9, 4, 21:nobis caeli te regia, Caesar, invidet,
Verg. G. 1, 504:mihi senectus invidet imperium,
id. A. 8, 509; cf.:Liber pampineas invidit collibus umbras,
i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86:homini misero medicinam,
Petr. 129:sibi voluptatem,
Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1. —Alicui with object-clause:(ι).invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast,
Plaut. Truc. 4, 2, 31:nullus est cui non invideant rem secundam optingere,
id. Bacch. 3, 6, 14.—Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of:B.oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant,
Nep. Thras. 4, 2:nam quis invideat mala,
Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono;qui invident, etc.,
Plaut. Most. 1, 3, 49. — Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.— Impers.:invidetur enim commodis hominum ipsorum,
Cic. de Or. 2, 51:non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur,
id. Tusc. 3, 9, 20.— Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable:aula,
Hor. C. 2, 10, 7:postis,
id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3. —To be loath, be unwilling; with a foll. inf. ( poet.):C.invidens deduci triumpho,
Hor. C. 1, 37, 30. —With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.—With inf.:his te quoque jungere, Caesar, Invideo,
am not willing, Luc. 2, 550.—To emulate, aspire to rival:D.Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit,
Val. Max. 5, 1, 10.—To hinder, prevent; to refuse, deny:1.plurima, quae invideant pure apparere tibi rem,
Hor. S. 1, 2, 100:invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem,
Verg. A. 11, 269; cf.:tene invidit fortuna mihi, ne, etc.,
id. ib. 11, 43:Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum,
Plin. 15, 2, 3, § 8:nobis invidit inutile ferrum,
Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.—With dat. and abl.:tibi laude, nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2.— With abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22:exemplo,
id. ib. 15, 63:spectaculo proelii,
id. G. 33:bona morte,
Plin. Ep. 2, 20, 8.—Hence,invĭdens, entis, P. a., envious:2.nocere invidenti,
Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1:sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator,
Tac. Dial. 31 med. —invīsus, a, um, P. a.a. (α).Of persons, animals, etc.:(β).persona lutulenta, impura, invisa,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:Cato,
id. Dom. 25, 65:suspectos alios invisosque efficere,
Liv. 41, 24, 18:me invisum meo patri esse intellego,
Plaut. Merc. 1, 1, 79:invisos nos esse illos,
Ter. Hec. 3, 1, 48:deo,
Cic. N. D. 2, 66, 167:caelestibus,
Verg. A. 1, 387:divis,
id. ib. 2, 647:Minervae,
id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34:dominae deae,
id. ib. 3, 13, 18:infamem invisumque plebei Claudium facere,
Liv. 27, 20, 11:ne invisi apud incolas forent, caverunt,
Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38:(Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat,
Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.:Tyndaridis facies invisa,
id. ib. 2, 601. — Comp.:quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior,
Cic. Off. 2, 9.— Sup.:ipsi invisissimus fuerat,
Plin. Ep. 2, 20.—Of inanim. and abstr. things:b.cupressus,
Hor. C. 2, 14, 23:negotia,
id. Ep. 1, 14, 17:dis inmortalibus oratio nostra,
Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:regna dis invisa,
Verg. A. 8, 245:Troja jacet Danais invisa puellis,
Ov. H. 1, 3:improbitas judici,
Quint. 6, 4, 15:potestatem invisam facere,
Liv. 3, 9, 10:nomen Romanum ad aliquem,
id. 24, 32, 2:omnia invisa efficere,
id. 42, 42, 5:lux,
Verg. A. 4, 631:facies,
id. ib. 9, 734:vita,
id. ib. 11, 177:lumina,
id. ib. 12, 62:aurum,
Prop. 3, 5, 3:locus,
Ov. P. 2, 8, 64:liberalitas,
Curt. 8, 8, 9:Macedonum nomen,
id. 10, 1, 4.—In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.):2.invisum quem tu tibi fingis,
Verg. A. 11, 364; cf.:quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem,
Luc. 1, 9:invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus,
id. 1, 488.in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud. -
10 invideo
1.in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.I.Lit.A.In gen., i. q. baskainein (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).—With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur;B.poëta jus suum tenuit et dixit audacius,
Cic. Tusc. 3, 9, 20.— Absol.:ne quis malus invidere possit,
produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq. —Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice:II.semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet,
Cic. Planc. 3, 7; cf.:cui nisi invidisset is, etc.,
id. Fam. 5, 21, 2.—Transf.A. (α).With dat. of the person or thing exciting the feeling:(β).malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis,
Plaut. Truc. 4, 2, 30:invident homines maxime paribus aut inferioribus,
Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7:probus invidet nemini,
id. Univ. 3:bonis,
Sall. C. 51, 38:invidet ipsa sibi,
Ov. F. 2, 591:Troasin,
id. H. 13, 137.— Pass. impers.:sibi ne invideatur,
Plaut. Bacch. 3, 6, 15:illi, quibus invidetur,
id. Truc. 4, 2, 32:invidia dicitur... etiam in eo cui invidetur,
Cic. Tusc. 4, 7, 16:si is cui invidetur, et invidet,
Sen. Ep. 84, 11. — Of the thing:eorum commodis,
Plaut. Most. 1, 3, 149:honori,
Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.:virtuti,
id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208:virtuti vestrae,
Sall. C. 58, 21:omnia tunc quibus invideas si lividulus sis,
Juv. 11, 110.—Alicui in aliqua re:(γ).in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc.,
Cic. Fl. 29, 70:in hoc Crasso,
id. de Or. 2, 56, 228.—Alicui with gen. of the thing ( poet.):(δ).neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae,
Hor. S. 2, 6, 84.—Alicui aliqua re:(ε).non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani,
Liv. 2, 40, 11:nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33:nec invidebo vobis hac arte,
Sen. Q. N. 4 praef. §7: qua (ratione) nulli mortalium invideo,
id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.:si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem,
Quint. 9, 3, 11. —With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5. —(ζ).Absol.:(η).qui invident, eorum, etc.,
of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17:qui invidet minor est,
Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188:non equidem invideo,
Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8:invidit Clytie,
id. M. 4, 234.—Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf.(θ).Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse,
Liv. 44, 30, 4 Weissenb.:sibi laudem,
Curt. 9, 4, 21:nobis caeli te regia, Caesar, invidet,
Verg. G. 1, 504:mihi senectus invidet imperium,
id. A. 8, 509; cf.:Liber pampineas invidit collibus umbras,
i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86:homini misero medicinam,
Petr. 129:sibi voluptatem,
Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1. —Alicui with object-clause:(ι).invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast,
Plaut. Truc. 4, 2, 31:nullus est cui non invideant rem secundam optingere,
id. Bacch. 3, 6, 14.—Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of:B.oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant,
Nep. Thras. 4, 2:nam quis invideat mala,
Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono;qui invident, etc.,
Plaut. Most. 1, 3, 49. — Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.— Impers.:invidetur enim commodis hominum ipsorum,
Cic. de Or. 2, 51:non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur,
id. Tusc. 3, 9, 20.— Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable:aula,
Hor. C. 2, 10, 7:postis,
id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3. —To be loath, be unwilling; with a foll. inf. ( poet.):C.invidens deduci triumpho,
Hor. C. 1, 37, 30. —With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.—With inf.:his te quoque jungere, Caesar, Invideo,
am not willing, Luc. 2, 550.—To emulate, aspire to rival:D.Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit,
Val. Max. 5, 1, 10.—To hinder, prevent; to refuse, deny:1.plurima, quae invideant pure apparere tibi rem,
Hor. S. 1, 2, 100:invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem,
Verg. A. 11, 269; cf.:tene invidit fortuna mihi, ne, etc.,
id. ib. 11, 43:Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum,
Plin. 15, 2, 3, § 8:nobis invidit inutile ferrum,
Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.—With dat. and abl.:tibi laude, nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2.— With abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22:exemplo,
id. ib. 15, 63:spectaculo proelii,
id. G. 33:bona morte,
Plin. Ep. 2, 20, 8.—Hence,invĭdens, entis, P. a., envious:2.nocere invidenti,
Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1:sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator,
Tac. Dial. 31 med. —invīsus, a, um, P. a.a. (α).Of persons, animals, etc.:(β).persona lutulenta, impura, invisa,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:Cato,
id. Dom. 25, 65:suspectos alios invisosque efficere,
Liv. 41, 24, 18:me invisum meo patri esse intellego,
Plaut. Merc. 1, 1, 79:invisos nos esse illos,
Ter. Hec. 3, 1, 48:deo,
Cic. N. D. 2, 66, 167:caelestibus,
Verg. A. 1, 387:divis,
id. ib. 2, 647:Minervae,
id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34:dominae deae,
id. ib. 3, 13, 18:infamem invisumque plebei Claudium facere,
Liv. 27, 20, 11:ne invisi apud incolas forent, caverunt,
Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38:(Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat,
Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.:Tyndaridis facies invisa,
id. ib. 2, 601. — Comp.:quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior,
Cic. Off. 2, 9.— Sup.:ipsi invisissimus fuerat,
Plin. Ep. 2, 20.—Of inanim. and abstr. things:b.cupressus,
Hor. C. 2, 14, 23:negotia,
id. Ep. 1, 14, 17:dis inmortalibus oratio nostra,
Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:regna dis invisa,
Verg. A. 8, 245:Troja jacet Danais invisa puellis,
Ov. H. 1, 3:improbitas judici,
Quint. 6, 4, 15:potestatem invisam facere,
Liv. 3, 9, 10:nomen Romanum ad aliquem,
id. 24, 32, 2:omnia invisa efficere,
id. 42, 42, 5:lux,
Verg. A. 4, 631:facies,
id. ib. 9, 734:vita,
id. ib. 11, 177:lumina,
id. ib. 12, 62:aurum,
Prop. 3, 5, 3:locus,
Ov. P. 2, 8, 64:liberalitas,
Curt. 8, 8, 9:Macedonum nomen,
id. 10, 1, 4.—In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.):2.invisum quem tu tibi fingis,
Verg. A. 11, 364; cf.:quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem,
Luc. 1, 9:invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus,
id. 1, 488.in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud. -
11 provoco
I.Lit.A.In gen. (very rare):B.aliquem,
Plaut. Ps. 2, 2, 43:ut ubi illaec prodeat, me provoces,
id. Mil. 4, 3, 28; id. Bacch. 3, 3, 40:mandant, ut ad se provocet Simonidem,
Phaedr. 4, 23, 25:dum rota Luciferi provocet orta diem,
lead up, call forth, Tib. 1, 9, 62:Memnonis mater roseo provocet ore diem,
Ov. P. 1, 4, 58; cf. id. F. 1, 456:provocare et elicere novas radiculas,
Col. 3, 15, 5.—In partic.1.To call out, challenge, invite one to any thing (as to play, sing, drink, fight, etc.):2.provocat me in aleam,
challenged me to a game, Plaut. Curc. 2, 3, 75:pedibus,
to a race, id. Ep. 5, 1, 58:aliquem tesseris,
Macr. S. 1, 10:aliquem cantatum,
Ter. Eun. 3, 1, 53:aliquem ad pugnam,
Cic. Tusc. 4, 22, 49; cf. Liv. 8, 7, and Flor. 2, 17, 11 Duker: duces nec prohibere paucos temere provocantis volebant, nec, etc., Liv. 23, 16, 4:et oleo et mero viros provocant,
Sen. Ep. 95, 21:aliquem ad bibendum,
Vop. Firm. 4.—In jurid. lang., to take a cause before a higher court, to appeal, make an appeal; in this signif. usually neutr., ad aliquem; act. only post-class., with the judge to whom the appeal is made as object (cf. appello).(α).Neutr.:(β).ut de majestate damnati ad populum provocent,
Cic. Phil. 1, 9, 21; cf.: quam id rectum sit, tu judicabis;ne ad Catonem quidem provocabo,
id. Att. 6, 1, 7:provoco ad populum,
Liv. 8, 33:arreptus a viatore, Provoco, inquit,
I appeal, id. 3, 56:si a duumviris provocarit, provocatione certato,
id. 1, 26, 6; 3, 56:ab omni judicio poenāque provocari licere,
Cic. Rep. 2, 31, 54.—Act., to appeal to a judge (post-class.):II.si judicem provocent,
Dig. 8, 28, 6:si praefectus urbi judicem dederit, ipse erit provocandus, qui eum judicem dederit,
ib. 49, 3, 1.—Also:provocare judicium ad populum,
to bring the decision before the people by appeal, Val. Max. 8, 1, 1;rarely, aliquem ad judicem,
to cite, summon before, App. Flor. p. 360, 24.—Trop.A.To challenge to a contest, to contend with, emulate, rival, vie with (post-Aug.):B.aliquem virtute,
to vie with him in virtue, Plin. Ep. 2, 7, 4:elegia Graecos provocamus,
Quint. 10, 1, 93; cf.:ea pictura naturam ipsam provocavit,
Plin. 35, 10, 36, § 94.—Of things, Plin. 16, 8, 12, § 32:immensum latus Circi templorum pulchritudinem provocat,
id. Pan. 51, 3.—To challenge, incite, provoke to any thing:C.felicitas temporum, quae bonam conscientiam civium tuorum ad usum indulgentiae tuae provocat,
Plin. Ep. 10, 12 (7) fin.:omni comitate ad hilaritatem et jocum provocare,
Suet. Calig. 27; id. Claud. 21:tacentes ad communionem sermonis,
id. Aug. 74.—To excite, stimulate, exasperate, stir up, rouse with any thing (class.;D.syn.: irrito, lacesso): qui non solum a me provocatus sed etiam suā sponte solet, etc.,
Cic. Fam. 1, 7, 3:aliquem beneficio,
id. Off. 1, 15, 48:sermonibus,
Caes. B. C. 1, 74:minis et verbis,
Tac. H. 3, 24:bello,
id. ib. 4, 17:injuriā,
id. A. 14, 49 et saep.:ad iracundiam,
Vulg. Isa. 63, 10; id. Deut. 4, 25. —To call forth, occasion, produce, cause:E.officia comitate,
Tac. H. 5, 1:mortem tot modis,
Plin. 19, praef. 1, §5: bellum,
Tac. G. 35; Plin. Pan. 16.—
См. также в других словарях:
Emulate — Em u*late, v. t. [imp. & p. p. {Emulated}; p. pr. & vb. n. {Emulating}.] To strive to equal or to excel in qualities or actions; to imitate, with a view to equal or to outdo, to vie with; to rival; as, to emulate the good and the great. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Emulate — Em u*late, a. [L. aemulatus, p. p. of aemulari, fr. aemulus emulous; prob. akin to E. imitate.] Striving to excel; ambitious; emulous. [Obs.] A most emulate pride. Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
emulate — index copy, mock (imitate), pose (impersonate), reflect (mirror) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton … Law dictionary
emulate — (v.) 1580s, back formation from EMULATION (Cf. emulation), or else from L. aemulatus, pp. of aemulari to rival. Related: Emulated; emulating … Etymology dictionary
emulate — *rival, compete, vie Analogous words: imitate, *copy, ape: *match, equal, approach, touch … New Dictionary of Synonyms
emulate — [v] copy the actions of challenge, compete, compete with, contend, contend with, ditto*, do*, do like*, follow, follow in footsteps*, follow suit*, follow the example of*, go like*, imitate, make like*, mimic, mirror, outvie, pattern after*,… … New thesaurus
emulate — ► VERB ▪ try to equal or surpass, typically by imitation. DERIVATIVES emulation noun emulative adjective emulator noun. ORIGIN Latin aemulari to rival or equal … English terms dictionary
emulate — [em′yo͞o lāt΄, em′yəlāt΄; ] for adj. [, em′yo͞o lit, em′yəlit] vt. emulated, emulating [< L aemulatus, pp. of aemulari < aemulus, trying to equal or excel < IE base * ai to give, accept, take > Gr ainymai, take] 1. to try, often by… … English World dictionary
emulate — emulative, adj. emulatively, adv. emulator, n. v. /em yeuh layt /; adj. /em yeuh lit/, v., emulated, emulating, adj. v.t. 1. to try to equal or excel; imitate with effort to equal or surpass: to emulate one s father as a concert violinist. 2. to… … Universalium
emulate — [[t]e̱mjʊleɪt[/t]] emulates, emulating, emulated VERB If you emulate something or someone, you imitate them because you admire them a great deal. [FORMAL] [V n] Sons are traditionally expected to emulate their fathers. Derived words: emulation… … English dictionary
emulate — UK [ˈemjʊleɪt] / US [ˈemjəˌleɪt] verb [transitive] Word forms emulate : present tense I/you/we/they emulate he/she/it emulates present participle emulating past tense emulated past participle emulated 1) formal to try to be like someone or… … English dictionary